Hét grootste verschil - wat ook meteen het meeste opvalt - tussen gravelbikes en racefietsen zit in de banden. Gravelbikes beschikken over brede banden met profiel zodat je ook offroad voldoende grip hebt en moeilijk berijdbaar terrein toch al fietsend kan overwinnen. De meest gebruikte bandbreedtes variëren tussen 35 en 45 mm, maar ook een bandbreedte van bijvoorbeeld 50 mm is niet uitgesloten. Dit is een pak breder dan bij racefietsbanden waar de meest gebruikte breedtes vandaag de dag 28 of 30 mm zijn.
Behalve de banden is tevens de geometrie van het frame verschillend. Het hogere balhoofd van een gravelbike geeft je een meer ontspannen houding. Het zwaartepunt ligt bij een gravelbike wat verder naar achter, wat je minder druk op de handen geeft. De gravelbike is echt erop gericht om lange afstanden comfortabel te maken. Het bottom bracket is hoger om bij uitdagend, bijvoorbeeld rotsachtig, terrein problemen te vermijden. De wielbasis (lees: de afstand tussen de wielen) is langer voor meer stabiliteit op ruw terrein. Je neemt daardoor ook vanzelf een comfortabelere houding aan. Door deze specifieke geometrie boet je wat in op aerodynamica en wendbaarheid, maar dit is bij gravelen niet het belangrijkste.
De versnellingen zijn bij een gravelbike ook kleiner dan bij een racefiets en er is een groot bereik zodat je zowel steile hellingen offroad kan overwinnen als in afdalingen kan bij trappen. Vaak wordt bij gravelbikes gekozen voor een singlespeed vooraan, wat bij racefietsen zo goed als nooit wordt gedaan.
Een ander opvallend onderscheid vind je terug in het stuur. Het stuur van een racefiets is volledig gericht op aerodynamica en wendbaarheid. De beugels bevinden zich in een rechte hoek ten opzichte van het horizontale gedeelte van het stuur. Bij een typisch gravelstuur is dit niet het geval. Zo’n stuur beschikt namelijk over ‘flare’, de beugels van het stuur staan dan zo’n 20 à 30 graden naar buiten gericht. Bovendien is een gravelstuur vaak sowieso al breder dan een echt racefietsstuur. Deze vorm geeft je een comfortabeler gevoel en meer controle.