Er zijn twee redenen waarom je het best fietsschoenen draagt op de racefiets of mountainbike, namelijk voor een betere krachtoverdracht en om efficiënter te fietsen gedurende de hele pedaalslag.
Een van de kenmerken van fietsschoenen is dat ze stijve zolen hebben. Hoe stijf hangt af van schoen tot schoen en van type tot type. Zo zullen touring fietsschoenen minder stijve zolen hebben dan racefietsschoenen omdat touring schoenen meer op comfort focussen. Hoe hoger de stijfheidsindex van de zool van een fietsschoen, hoe efficiënter de krachtoverdracht is op je pedalen. Wanneer een zool doorbuigt, gaat er namelijk kracht verloren. In een wedstrijd kan dit het verschil betekenen tussen winst en verlies.
Doordat je bij fietsschoenen gebruik maakt van klikpedalen, kan je efficiënter fietsen. Als je voeten vastzitten in de pedalen, kan je niet alleen duwen op de pedalen maar ook eraan trekken. Tijdens de volledige pedaalomwenteling kan je dus kracht blijven zetten, waardoor je efficiënter met je krachten kan omgaan dan wanneer je met gewone schoenen fietst en enkel kan duwen.