Kiezen van de juiste schoen en kliksysteem
Een belangrijke eerste stap bij het kiezen van de juiste fietsschoen is het aanpassen van uw kliksysteem naargelang het type fietsritten u onderneemt.
SPD
Het bekende SPD (Shimano, Time, Look) systeem wordt vooral gebruikt bij het mountainbiken en gravelen, dit systeem maakt het gemakkelijk om in- en uit te klikken waardoor je niet in moeilijkheden komt bij de lastige passages. Hierdoor is de keuze van uw schoenen beperkt in mountainbike en gravel schoenen, deze zijn over het algemeen iets soepeler qua zool dan een raceschoen waardoor je gemakkelijker kan stappen met deze schoenen.
Het nadeel van dit systeem is dat de kracht wordt overgedragen op een zeer klein drukpunt, waardoor de druk op dat punt zeer groot kan worden. Dit kan vooral bij langere afstanden een probleem zijn en resulteren in branderige voeten, slapende tenen, pijnlijke voeten…
Hier is de juiste keuze van zool zeer belangrijk naargelang de afstanden die u onderneemt.
SPD-SL
Ben je eerder van plan om korte en lange afstanden op de racefiets af te leggen, kijk je beter om een specifiek kliksysteem (Shimano SPD-SL, Look Keo, Speedplay of Time) en specifieke schoenen te kiezen om op de weg te fietsen. Bij deze pedalen is het draagvlak veel groter waardoor de druk van uw krachtoverbrenging veel beter verdeeld zal worden. Hierdoor zal je veel meer comfort ervaren tijdens het afleggen van lange fietstochten. Het enige nadeel van deze pedalen is dat je maar aan één zijde kan klikken en het iets moeilijker is om de pedaal te vinden bij het inklikken.
Flat Pedals
Indien je met flat pedals rijdt, kijk je best om een schoen te zoeken met extra grip aan de zool en zonder een uitsparing om plaatjes op de schoenen te monteren. Hierdoor zal je veel stabieler op de pedaal blijven staan tijdens het fietsen.
Pasvorm van de schoen
Het is belangrijk om een fietsschoen te kiezen met een optimale pasvorm voor de anatomie van jouw voeten. Het eerste belangrijke puntje is om de maat van uw voeten en schoenen te respecteren, een vaak voorkomende fout is om de schoenen iets te ruim aan te kopen waardoor je toch een “comfortabeler” gevoel hebt in de schoenen. Hierdoor zit de voet niet optimaal in de fietsschoen aangezien deze vaak voorgevormd zijn op de anatomie en pasvorm van de gemiddelde voet. De bal van de voet kan op die manier nog steunen op de ophoging die normaal ter hoogte van de voetboog zit. Hierdoor zal je met een groter drukpunt zitten waardoor er weer een potentiële kans op pijnlijke voeten ontstaat. Ook een reden om de schoen zeker op maat te kopen is het feit dat de positie van uw schoenplaatjes in het gedrang kan komen door de schoen te “verlengen”, vaak kunnen de plaatjes niet genoeg naar achter gemonteerd worden in dit geval.
Het tweede belangrijke puntje is om de breedte van uw voet te respecteren. Hierbij neem je best schoenen met een zool die breed genoeg zijn om de volledige breedte van uw voeten op te vangen. Indien uw voeten over de zool leunen van uw fietsschoenen, bestaat het gevaar dat je met verhitte voeten, slapende tenen en een pijnlijke buitenzijde van de voet zal kampen tijdens het fietsen. Bij veel modellen is er bij de wide versie van een schoen enkel extra stof voorzien, wat een vals gevoel van comfort kan geven, maar waar je nog steeds over de rand van uw zool zal leunen. Belangrijk is dus dat de zool effectief mee breder wordt zodat de druk tijdens het fietsen optimaal verdeeld wordt.
Een derde belangrijk puntje is rekening houden met de vorm van de wreef en voetboog bij het kiezen van schoenen. Wanneer je een hoge wreef hebt, neem je best geen schoenen waarvan de bovenkant van de schoen uw voeten kan afsnoeren (velcro’s of constructies van draaisluitingen die de vrijheid belemeren). In dit geval neem je best een schoen waarvan de tong vrij kan meebewegen in de hoogte naargelang je de schoen aanspant. Wanneer je een normale of hoge voetboog hebt, kan je gerust kijken naar schoenen die deze ruimte extra ondersteunen. Vaak zie je bij fietsschoenen extra “arch support” waardoor de voet stabiel in de schoen zal zitten. Wanneer je neigt naar een lage voetboog of platvoet vermijdt je dit best, anders zit de kans erin dat je specifiek op dat punt last kan krijgen tijdens het fietsen. Dit is ook niet bevorderlijk voor de algemene positie op de fiets.
Stijfheid van de zool
Fietsschoenen bestaan uit het algemeen uit rubberen zolen, plastic zolen, nylon zolen, carbon composiet zolen en full carbon zolen. Een zool die volledig uit rubber bestaat komt enkel voor bij schoenen geschikt voor flat pedals. Met rubberen zolen heb je extra grip op een pedaal waar geen kliksysteem op voorzien is, bovendien zijn deze schoenen vaak verstevigd ten opzichte van gewone schoenen om extra bescherming te bieden aan uw voeten. Bij mountainbike schoenen is er bovenop een plastic, nylon of carbon zool vaak rubber voorzien om extra grip te bieden bij passages waarbij fietsen niet mogelijk is.
Een plastic zool zal je vooral terugvinden bij de instapmodellen, dit is vooral geschikt voor de beginnende of sporadische fietser die toch met klikpedalen wil fietsen. De zool is erg buigzaam waardoor deze comfortabel aanvoelt naast de fiets, maar zal meer moeite hebben om de druk op te vangen en te verdelen tijdens het fietsen.
Een nylon zool en een carbon composiet zool kan je terugvinden in het middensegment van de fietsschoenen. Door de versterking met carbon zal een zool minder buigzaam worden, hierdoor wordt de druk tijdens het fietsen reeds veel beter opgevangen dan met een plastic zool. De krachtoverdracht op de pedaal is bovendien ook veel directer met deze zolen waardoor je minder energie zal verliezen tijdens het fietsen.
Een carbon zool kan je terugvinden bij het topsegment van ieder merk, deze zolen verdelen de druk optimaal over de volledige schoen waardoor het comfort ook maximaal zal zijn. Bij een volledige carbonzool is er ook amper verlies van kracht bij de overbrenging op de pedalen waardoor je veel meer krachten zal sparen. Naargelang de zool stijver wordt (meer carbon), zal deze bijgevolg ook veel lichter worden. Het gewicht aan de voeten speelt een belangrijke rol bij het draaimoment tijdens het fietsen, hoe lichter de schoen des te meer ergonomisch je zal fietsen. Een carbonzool verliest ook minder rap zijn structuur waardoor uw fietsschoenen ook duurzamer worden naargelang er meer carbon in verwerkt is.
Afstellen van de schoenplaatjes
Een laatste, maar zeer belangrijk aspect is het correct afstellen van de schoenplaatjes. De verkeerde hoogte en/of rotatie van de schoenplaatjes kan voor grote irritaties zorgen tijdens het fietsen. De hoogte van de plaatjes wordt afgemeten op de bal van de voet, dit is het punt waar je optimale krachtoverdracht hebt op jouw voeten. Indien de plaatjes teveel naar voor staan, duw je vooral op jouw tenen. Dit is alvast niet het punt waar je de ideale krachtoverbrenging hebt en zal bovendien ervoor zorgen dat je een grotere kans hebt op slapende tenen en/of voeten. Plaatjes die te ver naar achter staan, gaan niet direct voor extra last zorgen maar zorgen er toch voor dat je een stuk explosiviteit zal verliezen. Dit kan je zuur opbreken in een sprintje onder vrienden.